Meestal denken mensen met een minder mooi gebit: ‘ach, ik heb nu eenmaal gelige of bruinige tanden, er is niets meer aan te doen’. In veel gevallen is bleken echter een uitstekende oplossing. Alvorens iemands tanden te bleken, is kennis nodig over de oorzaak van tandverkleuring.
Soorten verkleuringen
1) Extrinsiek
Externe verkleuringen bevinden zich aan de buitenzijde op het glazuur. Deze zijn veroorzaakt door stoffen die zich langs buiten op het tandglazuur zetten en kunnen soms met tandsteeninstrumenten en polijstmiddelen verwijderd worden. Het gaat dan bijvoorbeeld om aanslag door koffie, thee en roken.
Soms is er ook sprake van een gelige laag op het glazuur. Dit is voornamelijk het geval bij jongeren. Deze laag noemen we de pellicle en is dermate verbonden met het glazuur dat ze zelfs door middel van polijsten moeilijk te verwijderen is. De geelbruine kleur van deze laag wordt toegeschreven aan een chemische reactie die ook te zien is bij het verkleuren van een geschilde appel. In dit soort gevallen is bleken de aangewezen methode om verkleuring weg te werken.
2) Intrinsiek
Gebitselementen kunnen naast externe ook interne verkleuringen vertonen. Die bevinden zich in het glazuur of dentine. In deze gevallen is bleken de ideale behandeling, al is het resultaat nooit helemaal te voorspellen.
3) Post-eruptief
Post-eruptieve verkleuringen ontstaan wanneer kleurstoffen doordringen in de interprismatische substantie. Deze interprismatische substantie gedraagt zich als het ware als een spons en absorbeert kleurstoffen.
4) Pre-eruptief
Ten slotte zijn er ook pre-eruptieve interne verkleuringen. Ze worden veroorzaakt door een stoornis tijdens de dentine- of glazuurvorming bij een jong of ongeboren kind. Een mogelijke oorzaak van deze tandverkleuring is het nemen van medicijnen tijdens de zwangerschap. Daarnaast kan dit ook optreden wanneer een jong kind tijdens de vorming van zijn/haar blijvend gebit geneesmiddelen moet nemen. Bepaalde antibiotica kunnen hiervoor verantwoordelijk zijn. Bijvoorbeeld: Minocycline wordt gebruikt om acne te bestrijden, maar ook wel wordt ingezet bij parodontale aandoeningen.
Ook overmatig fluoridegebruik of ontstekingen aan de melkelementen kunnen glazuurverkleuringen van de blijvende elementen veroorzaken.
Verwachting
Behandelmogelijkheden met bleken zijn er voldoende. Soms zijn er ook wel aanvullende behandelingen nodig en af en toe is er weinig kans op slagen bij bleken. Alles hangt af van de soort verkleuring, de startkleur van de tanden, de bleekwensen van de patiënt en de eventuele aanwezigheid van kronen en/of (composiet) restauraties.
Hieronder geven we een overzicht welke verkleuringen het meest en minst succesvol te bleken zijn:
Zeer goed te bleken
- Tanden met externe verkleuringen
- Tanden met een gelige kleur, meestal bij jongeren
Redelijk te bleken
- Grijsbruin verkleurde tanden, meestal bij ouderen
- Tanden met interne verkleuringen, zoals lichte of donkere vlekken in het glazuur (fluorose, hypocalcificatie, geelverkleuring door dentine-aanmaak
na trauma, verkleuring door medicamenten, etc.).
Minder goed te bleken
- Verkleurde tanden door gebruik van tetracycline of minocycline in de jeugdjaren (enkele maanden bleken)
- Avitale elementen (walking bleach; resultaat vermindert na enkele jaren)
- Door amalgaamvullingen verkleurde elementen
- Door cariës aangetast tandweefsel
